woensdag 30 augustus 2017

Quirijnstokpark; Broedvogels 2017

 


Ad Kolen
 

Tijdens mijn rondjes door het Quirijnstokpark wordt me nog al eens gevraagd wat ik aan het doen ben. Vogels tellen, het antwoord, wekt soms verbazende reacties en vragen op. Graag licht ik het toe zoals in dit artikel.

 
 

 

 


Het Quirijnstokpark ligt in het noordoosten van Tilburg. Het vormt een buffer tussen industrieterrein Loven-Oost en de woonwijken van Tilburg Noord. Het licht glooiende park is in 1975 geopend. Een flinke vijver bestrijkt nagenoeg de lengte van het park. Langs heel de oostrand zijn bosplantsoenen aangeplant. De enkele tientallen resterende, hoog opgaande balsempopulieren zijn belangrijke aantrekkingspunten voor veel vogels, ze bieden ze nestgelegenheid en voedsel. Naast de talrijke inheemse zijn ook vele exotische boomsoorten te vinden in een park.  Delen van de gazons worden als bloemenweides beheert. Eenmaal per jaar maaien en het maaisel afvoeren maken ze steeds bloemenrijker.
 
 
In het voorjaar en een deel van de zomer zijn de tellingen gericht op de broedvogels. De 8 broedvogeltelrondes, direct na zonsopgang tussen 15 maart en 15 juli maken deel uit van het Broedvogelmonitoringproject (BMP) van Sovon. Deze landelijke, met meest vrijwilligers werkende vereniging, legt zo de jaarlijkse aantalsveranderingen van de Nederlandse broedvogelsoorten vast. Via steeds dezelfde route in een vastomlijnd gebied worden de vogels in kaart gebracht die zich territoriaal gedragen of anderszins aangeven ter plaatse broedvogel te (kunnen) zijn.
 
 
Tot nu werden van 38 vogelsoorten territoria vastgesteld in het Quirijnstokpark. Deze 11e keer was goed voor 3 nieuwe vogelsoorten; Nijlgans, Groenling en Bosrietzanger. Dit broedseizoen waren het 25 territoria, met een gemiddelde van bijna 23 is dat aan de hoge kant. Ook het totaal aantal van de territoria van dit jaar 82, is met een gemiddelde van 79,5 zeker ook een goed resultaat.
 
 
Elders in de omgeving waren de broedresultaten anders; In het Noorderbos iets minder en in de Dongevallei niet zo goed. Het warme, droge en zonnige weer, met plaatselijk flinke neerslagpieken, heeft geen negatieve invloed gehad op de uitkomsten in het Quirijnstokpark. Blijkbaar zijn andere factoren bepalend voor de aantallen vogelsoorten en het al dan niet broeden, maar welke is niet altijd duidelijk.
 
 
In het Quirijnstokpark broedt een dertiental vogelsoorten ieder jaar. Tijdens de 11 uitgevoerde broedvogelinventarisaties werden van al deze vogelsoorten steeds een of meerdere territoria vastgesteld. Het gaat om de volgende vogels; Waterhoen(2), Houtduif(10), Winterkoning(5), Heggenmus(1), Roodborst(6), Merel(6), Zwartkop(5), Tjiftjaf(7), Pimpelmees(2), Koolmees(8), Ekster(5), Zwarte kraai(2) en Vink(3.) Tussen de haakjes staan de aantallen territoria van 2017. Bij geen van deze vogelsoorten is in die periode een duidelijk stijgende of dalende lijn vastgesteld. Wel schommelen de aantallen, soms fors zoals bij Houtduiven en Winterkoninkjes.
 
 
 
Een paartje Boomklevers bij de nestholte.
 
 
Met het ouder worden van de bomen doen de meeste bosvogels het goed, ook in het Quirijnstokpark. Onbegrijpelijk is dan dat van de Grote bonte specht onvoldoende aanwijzingen zijn verzameld voor het vaststellen van een territorium. Gaai(1), Boomklever(3), Boomkruiper(4) en de ook wat meer aan bomen gebonden Tjiftjaf, met 7 territoria, lieten dat wel zien. De Zanglijster vindt hier voldoende afwisseling om op 3 plaatsen een territorium te vestigen. Hoewel de Groene specht dit broedseizoen niet zo veel werd gezien en gehoord is het wel de 9e keer dat deze kleurrijke vogel tot de broedvogels van het Quirijnstokpark behoort.
 
 
De Holenduif, een iets kleiner en schuwer familielid van de Houtduif, is een vaste gast in het Quirijnstokpark. Foeragerende exemplaren uit de omgeving zijn het hele jaar te zien bij de hertenweides. Al jaren broeden er 2 of 3 paren rond die plek, dit jaar 2 paren.
 
 
 


 Moeder Mandarijneend met een jong.
 
 
Waarschijnlijk is het geen ’visserslatijn’ dat er veel grote snoeken in de vijver zwemmen. De jonge tamme eendjes zijn blijkbaar lekkere hapjes voor ze. Dit jaar werd er maar 1 nest met 3 pullen op de vijver gezien. Ook 2 van de 3 jonge mandarijneendjes verdwenen snel uit beeld. Mandarijneenden behoren niet tot de inheemse vogelsoorten maar broeden wel in Nederland. Ook in het Noorderbos werd een territorium vastgesteld.

 
 
 
Het mannetje Meerkoet verdedigde met veel toewijding en lawaai zijn territorium, zijn vrouwtje en de drie jongen tegen alle ’gevaren’. Een mooi broedseizoen met fraai wisselend weer is helaas weer voorbij!
 

 


In de nieuwsbrief ’vogelsenzo’ nr. 22 staat dit artikelen uitgebreider.

Abonneer je op de nieuwsbrief door een e-mail te sturen aan: adkolen@kpnmail.nl